Tôi là một luật sư với nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực dân sự, kinh tế và hôn nhân gia đình. Qua quá trình làm việc, đặc biệt là khi tham gia tranh tụng tại Tòa án, tôi nhận thấy một thực tế: rất nhiều tranh chấp đáng tiếc đã có thể tránh được nếu các bên biết cách tạo lập và bảo vệ chứng cứ ngay từ đầu.
Chính vì vậy, hôm nay, tôi muốn dành thời gian để cùng quý vị tìm hiểu về một chế định pháp luật ngày càng quan trọng - đó là Thừa phát lại và "vũ khí" pháp lý đắc lực của họ: Vi bằng. Bài viết này sẽ được trình bày dưới dạng Hỏi - Đáp (FAQ) ngắn gọn, tập trung vào những quy định mới nhất theo Nghị định 08/2020/NĐ-CP, giúp quý vị có cái nhìn rõ ràng và thực tế nhất.
❓ CÂU HỎI 1: "Thừa phát lại" là ai? Vai trò của họ là gì trong xã hội hiện đại?
💡 TRẢ LỜI:
Hãy hình dung Thừa phát lại như một "người chứng kiến chuyên nghiệp" được Nhà nước công nhận. Họ không phải là cán bộ nhà nước, nhưng được Nhà nước bổ nhiệm để thực hiện một số công việc mang tính dịch vụ công trong lĩnh vực pháp luật.
Theo Điều 2 Nghị định 08/2020/NĐ-CP, Thừa phát lại có 04 chức năng chính:
✍️ Lập vi bằng: Ghi nhận các sự kiện, hành vi có thật theo yêu cầu. Đây là chức năng quan trọng và phổ biến nhất.
📜 Tống đạt: Giao, nhận các loại giấy tờ, hồ sơ của Tòa án, Viện kiểm sát, Cơ quan thi hành án dân sự... đến tay đương sự một cách hợp pháp.
🔍 Xác minh điều kiện thi hành án: Giúp người được thi hành án (người thắng kiện) xác minh xem người phải thi hành án (người thua kiện) có tài sản (tiền, nhà, xe...) để thi hành bản án hay không.
⚖️ Tổ chức thi hành án: Trực tiếp tổ chức thi hành các bản án, quyết định của Tòa án đối với các loại tài sản, vụ việc mà luật cho phép (trừ những trường hợp thuộc thẩm quyền riêng của cơ quan thi hành án dân sự nhà nước).
Về bản chất, Thừa phát lại giúp xã hội hóa một số hoạt động bổ trợ tư pháp, giảm tải cho các cơ quan nhà nước và cung cấp thêm một công cụ pháp lý hữu hiệu để người dân, doanh nghiệp chủ động bảo vệ quyền lợi của mình.
❓ CÂU HỎI 2: Nghe nhiều về "Vi bằng", vậy chính xác nó là gì và có giá trị ra sao?
💡 TRẢ LỜI:
Đây là câu hỏi cốt lõi nhất. Vi bằng là một văn bản do chính Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến và lập, ghi nhận một sự kiện hoặc hành vi diễn ra trong thực tế. Hãy coi nó như một cuốn nhật ký khách quan, hợp pháp, hoặc một chiếc "camera ghi lại sự thật" được pháp luật công nhận.
📌 Giá trị pháp lý của Vi bằng được quy định rõ tại Điều 36 Nghị định 08/2020/NĐ-CP:
Là nguồn chứng cứ không thể chối cãi: Đây là giá trị lớn nhất. Khi có tranh chấp, Tòa án sẽ xem xét Vi bằng như một nguồn chứng cứ vững chắc để giải quyết vụ án. Ví dụ, Vi bằng ghi nhận việc bạn giao tiền cho người khác sẽ là bằng chứng sắt đá cho việc giao dịch đã diễn ra.
Là căn cứ để thực hiện các giao dịch: Nhiều giao dịch giữa cá nhân, tổ chức có thể dựa trên nội dung được ghi nhận trong Vi bằng để thực hiện.
‼️ Lưu ý cực kỳ quan trọng:
Vi bằng KHÔNG thay thế văn bản công chứng, chứng thực. Ví dụ, bạn không thể dùng Vi bằng để thay thế cho Hợp đồng mua bán nhà đất đã được công chứng. Chức năng của Vi bằng là ghi nhận sự kiện (như việc bàn giao nhà, giao tiền), còn chức năng của văn bản công chứng là xác nhận tính hợp pháp của giao dịch.
Để có giá trị pháp lý, Vi bằng phải được đăng ký tại Sở Tư pháp tỉnh/thành phố nơi Văn phòng Thừa phát lại đặt trụ sở. Đây là thủ tục bắt buộc do Văn phòng Thừa phát lại thực hiện.
❓ CÂU HỎI 3: Khi nào thì tôi nên nghĩ đến việc lập Vi bằng?
💡 TRẢ LỜI:
Bất cứ khi nào bạn cảm thấy một sự kiện, một hành vi có thể phát sinh tranh chấp trong tương lai, hoặc bạn cần một bằng chứng khách quan để bảo vệ mình, đó là lúc nên lập Vi bằng. Dưới đây là những trường hợp phổ biến nhất mà kinh nghiệm của tôi cho thấy là cực kỳ cần thiết:
💰 Giao dịch tiền bạc, tài sản:
Lập Vi bằng việc giao nhận tiền vay, mượn, trả nợ.
Lập Vi bằng về cam kết trả nợ, thỏa thuận lộ trình trả nợ.
Lập Vi bằng bàn giao tài sản khi mua bán, cho thuê.
🏠 Bất động sản và Xây dựng:
Lập Vi bằng ghi nhận hiện trạng nhà đất trước khi cho thuê hoặc sau khi lấy lại.
Lập Vi bằng ghi nhận hiện trạng các công trình liền kề trước khi bạn xây nhà để tránh tranh chấp về sau.
Lập Vi bằng ghi nhận việc chủ đầu tư chậm bàn giao nhà, hoặc bàn giao nhà có chất lượng không đúng cam kết.
Lập Vi bằng ghi nhận hành vi lấn chiếm đất đai, xây dựng trái phép.
💍 Hôn nhân & Gia đình:
Lập Vi bằng về việc phân chia tài sản của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân.
Lập Vi bằng ghi nhận hành vi bạo lực gia đình (cần thực hiện đúng quy định để không xâm phạm quyền riêng tư).
Lập Vi bằng về việc một bên ngăn cản quyền thăm nom con chung.
💻 Kinh doanh & Sở hữu trí tuệ:
Lập Vi bằng ghi nhận việc giao hàng lỗi, hàng giả, hàng kém chất lượng.
Lập Vi bằng về hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên website, mạng xã hội (sao chép nội dung, hình ảnh...).
Lập Vi bằng việc tổ chức họp Đại hội đồng cổ đông, họp Hội đồng thành viên.
❓ CÂU HỎI 4: Chi phí lập Vi bằng có đắt không và được tính như thế nào?
💡 TRẢ LỜI:
Đây là một điểm rất linh hoạt theo Điều 64 Nghị định 08/2020/NĐ-CP. Không có một mức phí cố định do Nhà nước áp đặt như lệ phí công chứng.
Chi phí dựa trên sự thỏa thuận: Bạn và Văn phòng Thừa phát lại sẽ thỏa thuận chi phí dựa trên tính chất phức tạp của công việc, thời gian, địa điểm thực hiện.
Niêm yết công khai: Mọi Văn phòng Thừa phát lại đều phải niêm yết công khai bảng chi phí dịch vụ của mình. Bạn hoàn toàn có thể tham khảo trước khi quyết định.
Về cơ bản, chi phí này không phụ thuộc vào giá trị tài sản. Ví dụ, chi phí lập vi bằng cho việc giao nhận 10 tỷ đồng và 100 triệu đồng có thể không chênh lệch nhiều, vì nó phụ thuộc vào công sức và thời gian của Thừa phát lại, chứ không phải giá trị giao dịch.
❓ CÂU HỎI 5: Quy trình yêu cầu lập Vi bằng có phức tạp không?
💡 TRẢ LỜI:
Quy trình rất đơn giản và được thiết kế để thuận tiện cho người dân. Về cơ bản gồm các bước sau:
Liên hệ & Tư vấn: Bạn liên hệ với Văn phòng Thừa phát lại Đông Hà Nội, trình bày yêu cầu của mình. Các chuyên viên pháp lý sẽ tư vấn sơ bộ.
Ký thỏa thuận: Hai bên sẽ ký một văn bản thỏa thuận về việc lập vi bằng, trong đó nêu rõ nội dung cần ghi nhận, thời gian, địa điểm và chi phí.
Thừa phát lại thực hiện: Thừa phát lại sẽ có mặt tại địa điểm đã hẹn, trực tiếp chứng kiến sự việc và tiến hành lập vi bằng (có thể kèm theo quay phim, chụp ảnh).
Nhận Vi bằng: Sau khi hoàn tất, Vi bằng sẽ được đăng ký tại Sở Tư pháp và bạn sẽ nhận được bản chính.
Thưa quý vị, trong một xã hội mà các giao dịch dân sự, kinh tế diễn ra liên tục, việc chủ động phòng ngừa rủi ro pháp lý là một quyết định thông minh. Đừng để "mất bò mới lo làm chuồng". Lập vi bằng chính là cách bạn "xây chuồng" một cách vững chắc nhất, là một sự đầu tư nhỏ cho sự an toàn pháp lý to lớn về sau. Nếu quý vị có bất kỳ sự kiện, hành vi nào cần được ghi nhận để làm bằng chứng, bảo vệ quyền lợi của mình, đừng ngần ngại tìm đến các chuyên gia.
Để được tư vấn cụ thể, chi tiết và chuyên nghiệp nhất, quý vị vui lòng liên hệ:
Văn phòng Thừa phát lại Đông Hà Nội
Địa chỉ: Số 5 Đường Núi Đôi, xã Sóc Sơn, Hà Nội
Hotline: 0393739999 - 0945055550
Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và cung cấp cho bạn giải pháp pháp lý an toàn, hiệu quả.