⚖️ Thắng kiện tại Tòa, cầm trên tay bản án có hiệu lực pháp luật, nhưng tiền vẫn chưa về tài khoản, tài sản vẫn chưa được trao trả. Quý vị có thấy tình cảnh này quen thuộc không? Đó là một thực tế chua xót mà nhiều người dân và doanh nghiệp đang phải đối mặt, khi bản án chỉ tồn tại "trên giấy" mà chưa được thực thi.
Trong nhiều năm, hệ thống thi hành án dân sự (THADS) của Nhà nước đã phải gồng mình giải quyết một khối lượng công việc khổng lồ, dẫn đến tình trạng quá tải và tồn đọng. Để giải quyết vấn đề này, chủ trương xã hội hóa một số hoạt động thi hành án đã ra đời, mở đường cho sự xuất hiện của chế định Thừa phát lại. Tuy nhiên, sau gần một thập kỷ, hiệu quả của Thừa phát lại trong lĩnh vực thi hành án vẫn còn rất khiêm tốn. Nhưng, một sự thay đổi mang tính cách mạng đang đến gần. Dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) đang được trình Quốc hội xem xét, hứa hẹn sẽ "trao gươm báu" cho các Thừa phát lại, mà sắp tới có thể sẽ được gọi với cái tên mới là Thừa hành viên, mở ra một tương lai hoàn toàn mới cho hoạt động thi hành án tư nhân tại Việt Nam. Vậy, Thừa phát lại đã bị "trói tay" như thế nào, và tương lai họ sẽ được "cởi trói" ra sao? Hãy cùng tôi, một luật sư đã nhiều năm bào chữa tại Tòa, phân tích sâu hơn về vấn đề này.
Để Quý vị dễ hình dung, hãy tưởng tượng một chiến binh được cử ra trận nhưng lại không được mang theo vũ khí. Đó chính là hình ảnh của Thừa phát lại trong lĩnh vực tổ chức thi hành án theo quy định hiện hành. Mặc dù được pháp luật công nhận, nhưng hoạt động của Thừa phát lại bị giới hạn bởi những "sợi dây vô hình" khiến họ không thể phát huy hết vai trò của mình. Báo cáo tổng kết thi hành Luật THADS và các tài liệu liên quan đã chỉ ra những "nút thắt" cốt lõi:
‼️ Không có thẩm quyền áp dụng biện pháp bảo đảm và cưỡng chế: Đây là hạn chế lớn nhất, chí mạng nhất. Thừa phát lại không được quyền áp dụng các biện pháp bảo đảm như phong tỏa tài khoản, tạm giữ tài sản, hay tạm dừng giao dịch. Quan trọng hơn, họ
không được tổ chức cưỡng chế thi hành án (kê biên, bán đấu giá tài sản...) khi người phải thi hành án chây ì. Điều này đồng nghĩa với việc, nếu gặp phải đương sự không hợp tác, Thừa phát lại gần như "bó tay".
‼️ Không được yêu cầu Tòa án can thiệp: Khi tài sản của người phải thi hành án nằm trong khối tài sản chung hoặc có tranh chấp, Thừa phát lại không có quyền yêu cầu Tòa án xác định, phân chia tài sản hay tuyên một giao dịch là vô hiệu để thi hành án. Điều này khiến họ bế tắc trước những vụ việc phức tạp.
Hậu quả:
Hiệu quả thấp: Kết quả hoạt động thi hành án của Thừa phát lại còn rất hạn chế, chưa đáp ứng được kỳ vọng của Đảng và Nhà nước.
Mất cân đối trong hoạt động: Các Văn phòng Thừa phát lại chủ yếu sống bằng dịch vụ lập vi bằng, tống đạt, trong khi mảng tổ chức thi hành án gần như không phát triển được.
Chưa giảm tải được cho cơ quan Nhà nước: Mục tiêu xã hội hóa, giảm gánh nặng cho hệ thống THADS công chưa đạt được như mong muốn.
Chính những hạn chế này đã khiến cho vai trò của Thừa phát lại trong thi hành án trở nên mờ nhạt, đúng như cách nói "hữu danh vô thực".
Dự thảo Luật THADS (sửa đổi) chính là "cú hích" lịch sử, được kỳ vọng sẽ thay đổi toàn bộ cục diện. Nhận thấy những bất cập sâu sắc, các nhà làm luật đã đề xuất một giải pháp đột phá: Trao cho Thừa hành viên (tên gọi mới của Thừa phát lại) những nhiệm vụ và quyền hạn tương đương một Chấp hành viên của cơ quan nhà nước.
💡 Vậy "Gươm Báu" mà Thừa hành viên sắp được trao bao gồm những gì?
✅ Quyền Áp Dụng Biện Pháp Bảo Đảm và Cưỡng Chế: Đây chính là sự thay đổi cốt lõi nhất. Khi luật mới có hiệu lực, Thừa hành viên sẽ có thẩm quyền:
Ra quyết định
phong tỏa tài khoản, tạm giữ tài sản, giấy tờ, tạm dừng việc đăng ký, chuyển dịch tài sản để ngăn chặn hành vi tẩu tán.
Tổ chức các biện pháp cưỡng chế thi hành án như kê biên tài sản, khấu trừ thu nhập, bán đấu giá tài sản... để buộc người phải thi hành án thực hiện nghĩa vụ.
✅ Quyền Yêu Cầu Tòa Án Giải Quyết Tranh Chấp: Thừa hành viên sẽ có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết các vấn đề phức tạp như
xác định phần sở hữu tài sản trong khối tài sản chung, giải quyết tranh chấp tài sản, hoặc yêu cầu hủy các giao dịch giả tạo nhằm trốn tránh nghĩa vụ.
✅ Cơ Chế Phối Hợp Huy Động Lực Lượng Cưỡng Chế: Đối với những vụ việc phức tạp, cần huy động lực lượng liên ngành để bảo vệ an ninh trật tự, dự thảo luật đã thiết kế một cơ chế kiểm soát chặt chẽ. Theo đó, Văn phòng Thừa hành viên phải
lập phương án cưỡng chế và báo cáo Ban Chỉ đạo THADS cùng cấp. Khi được Ban chỉ đạo chấp thuận, các cơ quan chức năng tại địa phương (Công an, chính quyền...) sẽ có trách nhiệm phối hợp, hỗ trợ để đảm bảo cuộc cưỡng chế diễn ra an toàn, đúng pháp luật.
Đây là một bước đi thông minh, vừa trao quyền mạnh mẽ cho tổ chức tư nhân, vừa đảm bảo sự kiểm soát của Nhà nước, tránh lạm quyền và những hình ảnh không hay như "xã hội đen đòi nợ thuê".
Sự thay đổi này không chỉ mang ý nghĩa với các Văn phòng Thừa phát lại, mà còn tác động sâu sắc đến toàn xã hội.
➡️ Đối với người được thi hành án (người thắng kiện):
Thêm một lựa chọn quyền lực: Thay vì chỉ có một con đường là đến cơ quan THADS của nhà nước, giờ đây Quý vị có thêm một lựa chọn hiệu quả không kém là các Văn phòng Thừa hành viên.
Nhanh chóng và linh hoạt: Cạnh tranh sẽ thúc đẩy chất lượng dịch vụ. Các văn phòng tư nhân, với cơ chế linh hoạt, có thể sẽ đẩy nhanh tiến độ thi hành án, giúp Quý vị sớm nhận được quyền lợi của mình.
Bản án không còn là giấy: Quan trọng nhất, quyền lợi chính đáng của Quý vị được bảo vệ một cách thực chất và mạnh mẽ hơn.
➡️ Đối với người phải thi hành án:
Không còn đường lẩn tránh: Việc Thừa hành viên có quyền cưỡng chế sẽ là một thông điệp đanh thép, khiến những ai có ý định chây ì, trốn tránh phải suy nghĩ lại. Điều này thúc đẩy sự tự nguyện thi hành án.
➡️ Đối với hệ thống tư pháp:
Giảm tải hiệu quả: Gánh nặng cho các cơ quan THADS công sẽ được san sẻ đáng kể, giúp họ tập trung vào các vụ việc phức tạp, các khoản thu cho ngân sách nhà nước.
Hiện thực hóa chủ trương xã hội hóa: Chính sách lớn của Đảng và Nhà nước về xã hội hóa công tác tư pháp sẽ thực sự đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả.
Sự ra đời của một thiết chế thi hành án tư nhân mạnh mẽ, chuyên nghiệp là xu thế tất yếu của một xã hội văn minh, thượng tôn pháp luật. Khi luật mới được thông qua, việc lựa chọn một đơn vị Thừa phát lại (Thừa hành viên) uy tín để "chọn mặt gửi vàng" sẽ trở thành một nhu cầu cấp thiết.
Với đội ngũ chuyên gia am hiểu sâu sắc pháp luật và luôn tiên phong cập nhật những thay đổi mới nhất, Văn phòng Thừa phát lại Đông Hà Nội đã sẵn sàng để đón đầu xu thế này. Chúng tôi không chỉ cung cấp các dịch vụ truyền thống như lập vi bằng, tống đạt văn bản một cách chuyên nghiệp, mà còn chuẩn bị đầy đủ nguồn lực và chuyên môn để thực thi hiệu quả các thẩm quyền mới trong lĩnh vực thi hành án.
Đừng để bản án của mình chỉ là một tờ giấy thắng kiện vô giá trị. Hãy hành động để biến quyền lợi trên giấy thành tài sản thực tế.
VĂN PHÒNG THỪA PHÁT LẠI ĐÔNG HÀ NỘI – ĐỒNG HÀNH CÙNG QUYỀN LỢI CỦA BẠN!
📞 Hotline: 0393739999 - 0945055550
📧 Email: thuaphatlaidonghanoi@gmail.com
🏠 Địa chỉ: Số 5 Đường Núi Đôi, xã Sóc Sơn, Hà Nội
Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và chuẩn bị cho một kỷ nguyên mới của thi hành án dân sự!